چکیده

کرامت انسان از مباحث مهم در تعیین جایگاه انسان در نظام آفرینش است. کرامت ذاتی، در مقابل کرامت اکتسابی، به معنای برتری ذاتی و خدادادی انسان بر سایر مخلوقات است. یکی از مسائلی که در باب کرامت ذاتی انسان مطرح است، مظاهر کرامت ذاتی انسان است. منظور از مظاهر کرامت ذاتی انسان، مواهب و ویژگی‌هایی از انسان است که از طرف خدا به انسان عطا شده و نشان دهنده شرافت و برتری ذاتی او بر سایر مخلوقات می‌باشد و اختیار انسان در برخورداری از آن، هیچ دخالتی ندارد. در این پژوهش، با روش تفسیر موضوعی، مظاهر کرامت ذاتی انسان در قرآن بررسی می‌شود. بر اساس یافته‌های این پژوهش: 1) انسان در بعد جسمانی، فاقد کرامت ذاتی است، 2) علم به اسماء الهی، تعقل و تفکر، خداشناسی فطری، شناخت نبوت و ولایت، شناخت کلیات دین اسلام به معنای عامش، از مظاهر بینشی کرامت ذاتی انسان هستند. 3) خلافت الهی، توانایی گزینش و انتخاب، تسخیر موجودات، صیرورت الی الله و حمل بار امانت الهی، مظاهر کرامت ذاتی انسان در بعد توانشی انسان می باشد. 4) کمال طلبی، فضیلت خواهی، قدرت طلبی، حقیقت جویی و خداگرایی فطری، مظاهر کرامت ذاتی انسان در بعد گرایشی می‌باشد.

کلیدواژه:  کرامت انسان – کرامت ذاتی – کرامت اکتسابی – کرامت ذاتی جسمانی – مظاهر کرامت ذاتی