چکيده

يکي از ابعاد وجودي انسان، بعد ميل و گرايش است. وجود ميل در انسان يکي از مباني اختيار شمرده است. از طرفي رسيدن به سعادت و کمال نيز وابسته به اعمال اختياري است پس ميل­هاي انسان نياز به مديريت دارند. مولفه­هاي لازم براي مديريت، شناسائي مجموعه، هماهنگي و جهت­دهي آنهاست. اين پژوهش در نظر دارد مديريت ميل­هاي انسان را به توجه به اين سه مولفه در قرآن با تاکيد بر ديدگاه مفسر و استاد اخلاق محمد تقي مصباح يزدي  و با روش تحليلي توصيفي پيگيري نمايد.

در شناسائي اميال علي رغم عدم وجود نظر قاطعي در شمارش آنها مي­توان آنها را در دو دسته کلي متعالي و غير متعالي جاي داد که مهم­ترين ميل متعالي نيز ميل به خداست و درسراسر قرآن نگاهي توحيدي مشهود است و دستورات قرآن براي شکوفائي اين ميل است.

راهکارهاي رفع تزاحم و هماهنگي ميل­ها از اين قرار است: 1- کنترل عوامل انفعالي مانند راحت طلبي و عادت و هيجان ؛ 2- داشتن معيار مناسب براي ترجيح درست ؛ 3- تقويت ايمان به معاد؛  4- فعال ساختن ميل به خدا

در مورد جهت­دهي نيز معتقديم بايد ميل محوري وجود انسان در راستاي کمال او را تقويت کرد و در اين صورت است که شخص بقيه اميال خود را در اين راستا جهت مي­­دهد لذا به راهکارهايي براي شکوفائي و تقويت ميل­ به خدا اشاره شده است از جمله : 1- تقويت معرفت به خدا  با توجه به نعمات او و تفکر در صفات او؛  2- ذکر که سه مصداق برجسته در قرآن دارد الف – نماز   ب-قرآن    ج-رسول    3- حفظ چهارچوب اميال غريزي جهت عدم دلبستگي به آنان در سايه عمل به توصيه­هاي قرآن در مورد ازدواج، روزه و دستورات مالي مانند خمس و زکات

واژگان کليدي: ميل، مصباح­، محبت، مديريت ميل­ها، تزاحم ميل­ها، جهت­دهي ميل­ها، شکوفائي ميل به خدا