چکیده

قرآن کریم زمینه ‌ایجاد باور به معاد را در بی‌باوران و تقویت این باور را در نوباوران و سست­باوران فراهم آورده است. هدف این تحقیق یافتن راهکارهایی است که قرآن کریم برای ایجاد و تقویت باور به معاد ارائه کرده است. این راهکارها در پژوهش حاضر به روش تفسیر موضوعی مورد بررسی قرار گرفته و به این نتیجه رسیدیم که اولا درباره ‌ایجاد و تقویت معادباوری از قرآن کریم، سه دسته راهکار بینشی، گرایشی و رفتاری قابل استنباط است. مراد از راهکارهای بینشی، آگاهی‌هایی است که قرآن با ارائه آنها درصدد ایجاد باور به معاد یا تقویت آن در انسان‌هاست؛ راهکارهای گرایشی بیاناتی قرآنی است که از راه تحریک گرایش‌های مخاطبان، موجب ایجاد یا تقویت اعتقاد ایشان به معاد می‌گردد؛ راهکار رفتاری، توصیه به رفتارهایی است که بر ایجاد و تقویت باور به معاد تاثیرگذارند.

ثانیا قرآن کریم گاه از طریق اقامه برهان و استدلال، گاه با بیان نمونه­هایی از زنده شدن مردگان، گاه با بیان ضمنی تجرد روح انسان و گاه با معرفی مراحل مختلف جهان آخرت درصدد زمینه­سازی برای ایجاد باور به معاد در مخاطبان است؛ و گاه با بیان برتر و پایدارتر بودن جهان آخرت، تاکید بر حتمی بودن معاد، درصدد برانگیختن میل و گرایش مخاطبان برای توجه به آخرت در ایشان است؛ از سوی دیگر قرآن کریم با امر به تفکر و تامل، شنیدن آیات الهی، به عنوان راهکارهای رفتاری، درصدد ایجاد معادباوری در مخاطبان است.

ثالثا قرآن کریم از سویی با پاسخ به شبهات منکران معاد درصدد تقویت باور به معاد در مومنان برآمده است؛ و با ایجاد شوق به بهشت وبهشتیان و هشدار و ایجاد ترس از جهنم و جهنمیان در صدد تقویت میل و گرایش مخاطبان برای توجه به آخرت است؛ ذکر، تلاوت قرآن، و محاسبه اعمال، و دقت در انتخاب هم‌نشین راهکارهای رفتاری قرآن کریم برای تقویت باور به معاد است.

کلید واژه‌ها: قرآن کریم، باور به معاد، ایمان به معاد، راهکارهای قرآن، ایجاد، تقویت.