چکیده

این پژوهش به موضوع علل انحراف رفتاری از دین از دیدگاه قرآن می پردازد. مقصود از علل انحراف رفتاری از دین هر گونه علت، سبب و عاملی است که در ظهور و بروز رفتاری خارج از چارچوب و محدوده دین بر انسان مؤثر باشد، خواه این علل و عوامل در حوزه شناخت، یا مربوط به تمایلات و کشش های درونی و خواه مربوط به محیط و رفتارهای دیگر افراد جامعه باشد. هدف از انجام این پژوهش شناسايي و توصيف عللي است که از نظر قرآن درحوزه عمل و رفتار انسان را از هدايت و صراط مستقيم الهي دور مي سازد. شیوه انجام این پژوهش از جهت مطالعه، کتابخانه­ای بوده و از ابزار فیش برداری برای ثبت و گردآوری اطلاعات استفاده شده است. روش بررسي مسئله، توصيفي– تحليلي است البته در چارچوب تفسير موضوعي. از نظر قرآن انحراف رفتاری از دین، اسباب و علل متفاوتی دارد که از آنها  تحت عنوان علل درونی و علل بیرونی یاد می کنیم. علل درونی مربوط به حوزه شناختها و گرایشات انسان می شود و علل بیرونی مربوط محیط اطراف انسان می شود. از نظر قرآن کریم اموری مانند جهل و نادانی، تبعیت از غیرعلم، تکیه بر ظن و گمان، شک و تردید، بیخردی و عدم تعقل، بیماردلی و ضعف ایمان، اعتقادات باطل از جمله عللی هستند که انسان را رسیدن به یک شناخت صحیح نسبت به انجام وظایف و تکالیف باز می دارند و اگر انسان در حوزه اندیشه و شناخت  مشکل داشته باشد، انحراف رفتاری از دین پیدا می کند. علل گرایشی انحراف رفتاری از دین، بر بُعد و جنبه ملکوتی و الهی انسان تأثیر گذاشته و تمایلات و انگیزه های درونی انسان را مسیر صحیح خود در راه رسیدن به هدف نهائی که همان کمال و سعادت بود، منحرف می سازند. از نظر قرآن عللی همچون: دنیاگرائی، تمایلات و هواهای نفسانی، استکبار و برتری طلبی، رفاه و عافیت طلبی، حرص و زیاده خواهی، موجب انحراف رفتاری از دین می شوند. عوامل محیطی مانند محیط ناسالم خانواده، محیط نامطلوب اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی هر یک تأ ثیرات خاص و ویژه ای در پدید آمدن رفتار انحرافی انسان از دین دارند.

کلید واژه‌ها: رفتار، انحراف رفتاری، انحراف رفتاری از دین، عوامل انحراف رفتاری، عوامل بینشی، عوامل گرایشی، عوامل محیطی