چکیده

مسأله حاکمیت از محورهای اصلی و اساسی مطرح شده در قران کریم است که بنیان و بستر ظهور حق تعالی در عالم می­باشد. مقوله مشروعیت، در واقع مسأله حق است؛ و مشروعیت حاکمیت یعنی چه حکومتی حق حکمرانی و قدرت قانونی دارد؟ و بر اساس کدام حق باید تحت حاکمیت کسی قرار گرفت؟ حق حاکمیت در قرآن کریم بر مبنای جهان­بینی توحیدی نگاه شده و از همین منظر تمامی بینش­های غیر توحیدی و شرک باطل شمرده شده است. در فلسفه­های سیاسی این نگرش قرآنی کمتر مورد بررسی قرار گرفته و حتی در فلسفه سیاسی اسلام نیز تفسیر جامعی در این موضوع استخراج نشده است. و این رساله به شیوه تفسیر موضوعی بخشی از این مسأله را به عهده گرفته است و آیاتی که مستقیما در مورد حاکمیت بوده و یا به نحوی مرتبط با مسأله حاکمیت بود بیان و تفسیر شده است و عناصر و مؤلفه­های مربوط به حق حاکمیت در آیات قرآن کریم از جمله برتری ذاتی، حق عقاب و کیفر و الزام آوری، مورد بررسی قرار گرفت و در تبیین قلمرو حاکمیت الهی از منظر قرآن با بررسی لسان ادله حاکمیت الهی که لسان حصر و اطلاق می­باشد وسعت قلمرو حاکمیت شامل تمام ­های فردی و اجتماعی می­باشد. در جریان اعمال حاکمیت الهی و بررسی آثار ولوازم اعتقاد به حاکمیت الهی در زمین التزام حاکمان به معیار­های الهی حق و عدل با توجه به آیات قرآنی برشمرده و تفسیر شد.در مجموع معیار و ملاک مشروعیت در قرآن کریم را بر اساس محور توحید نتیجه گرفته شد.

کلید واژه‌ها: مشروعیت، حق، حاکمیت،حکومت، فلسفه سیاسی