چکیده

یکی از ابعاد پیچیده انسان برخورداری از فطرت الهی است. همه انسان­ها دارای فطرت الهی هستند ولی بر اثر عوامل مختلفی محجوب می­ماند از این رو نیاز به شکوفایی و فعلیت بخشی دارد. هدف پژوهش حاضر این است که به روش تفسیر موضوعی، عوامل بینشی و گرایشی شکوفایی فطرت الهی در انسان را مورد بررسی قرار دهد.

پرداختن به این مسئله از آن جهت که شکوفا شدن فطرت الهی در کمال و سعادت انسان نقش اساسی دارد اهمیت مبنایی دارد و شناسایی این عوامل در رسیدن به سعادت ابدی نقش تعیین کننده­ای دارد.

این تحقیق با شیوه مطالعه و گرآوری اطلاعات کتابخانه­ای با ابزار فیش­برداری و روش حل مسئله توصیفی- تحلیلی و به صورت تفسیر موضوعی به بررسی این مسئله پرداخته است.

بر اساس این پژوهش از دیدگاه قرآن کریم عوامل بینشی متعددی باعث شکوفا شدن فطرت الهی انسان می‌شوند. از جمله: «تفکر و اندیشه» در باب صفات و افعال الهی، آیات آفاقی و انفسی، هدفداری خلقت و تفکر در موضوع مرگ، باعث افزایش توجه و انگیزه عبادت خدای متعالی که نتیجۀ شکوفایی فطرت است می‌گردد و شک و شبهه را می­زداید ، «ذکر و یاد خدا»  که در نورانی شدن دل، بصیرت یافتن و قرب به خدای متعال اثر دارد، «موعظه» که موجب آگاهی و نرم شدن قلب است، «هدایت الهی» توسط هادیان اعم از کتب آسمانی و انبیاء فطرت کسی را که نور هدایت فطری  خویش را خاموش نکرده شکوفا می­کند، «شفابخشی دل­ها» که بیماری‌های روحی و قلبی را در وجود انسان از بین می­برد، «تذکر » که با یادآوری آگاهی­های غفلت‌شده انسان، فطرت او را شکوفا می­سازد، «انذار و تبشیر» و«تربیت و تعلیم» نیز در شکوفایی فطرت الهی انسان نقش دارند. مهم‌ترین عوامل گرایشی شکوفاکنندۀ فطرت الهی نیز عبارتند از: «اضطرار و اضطراب هنگام گرفتاری و ترس» و «محبت­های ایمانی» .

کلید واژه­ها: فطرت ، خداشناسی فطری ، خداگرایی فطری ، شکوفایی فطرت ، عوامل بینشی شکوفایی فطرت ، عوامل گرایشی شکوفایی فطرت