چکیده

آنچه در این مجموعه مورد بررسی قرار گرفته کنکاشی در مورد صحابه در قرآن با تاکید بر مهمترین ویژگی و مسأله مورد اختلاف و نزاع بین شیعه و سنی درمورد آنان یعنی (عدالت صحابه) می باشد که بر سه بخش مشتمل است: در بخش اول معنی لغوی صحابه با استفاده از منابع اصیل لغت بررسی شده و سپس به معنی اصطلاحی آن پرداخته و دو شرط لزوم پیروی کردن طولانی بودن مدت مصاحبت از دیدگاه لغویین و مفسران مورد بحث قرارگرفته است و آنگاه نظر عامه وخاصه در معنی صحابه و نیز دیدگاههای مختلف در معنی عدالت مورد بررسی و تحلیل ونقد قرار گرفته است. و در بخش دوم برای مستندسازی نظر شیعه در مورد (عدالت صحابه) به چهل و پنج آیه از قرآن کریم استناد شده و پس از بررسی مقدار و میزان دلالت این آیات شریفه، به بیان علمای اهل سنت در تفسیر آیات مورد اشاره مبنی بر تأیید دیدگاه صحیح نیز پرداخته شده و نتیجه گرفته شده که صحابه از جهت عدالت بر چند بخش هستند برخی در بالاترین درجه عصمت و برخی عادل و برخی مسلمان فاسق و برخی منافق و ... بوده اند. در بخش سوم از ادله قرآنی اهل سنت بر عدالت تمامی صحابه شش آیه از میان تفاسیر اهل سنت به ترتیب تاریخی ذکر شده و مستندات آنها مورد نقد و بررسی قرار گرفته، و نیز روشن گردیده که مسأله (عدالت صحابه) در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و قرون اولیه مطرح نبوده و سپس بر قرآن تحمیل شده، و هیچکدام از آیات مزبور نه تنها دلالتی بر عدالت تمامی صحابه ندارند، بلکه گاهی خود همین آیات بر فسق برخی از صحابه دلالت می کنند. در آخر رساله نتایج بدست آمده را متذکر شده و چند پیشنهاد ارائه گردیده است.