چکیده:

ازجمله شکایت‌های افراد از خود، این است که بارها بر انجام کاری شایسته و یا ترک کاری ناشایست، تصمیم گرفته‌ اما موفق نشده‌اند. به نظر می‌رسد یکی از خاستگاه‌های این مشکل، در شاکله افراد است بدین‌ معنا که شاکله‌ی فرد برخلاف عملی است که تصمیم بر انجام آن دارد. یکی از پیش‌نیازهای معرفتی انجام عمل صالح، شناخت انواع تأثیرگذاری شاکله بر رفتار با توجه به اقسام رفتار است؛ زیرا شناخت شاکله و کیفیت تأثیرگذاری آن بر رفتار در اصلاح عمل، مؤثر است.

روش حل مسئله در پژوهش حاضر، تحلیلی-تفسیری (موضوعی) بوده و گردآوری اطلاعات در آن کتابخانه‌ای با استفاده از ابزار فیش‌برداری است.

قرآن کریم رفتارهای سعادت آور و شقاوت آور مختلفی را در دو حوزه فردی و اجتماعی متأثر از شاکله بیان می‌نماید. ازجمله رفتارهای سعادت آور فردی «هدایت‌پذیری از قرآن» ، «تعظیم شعائر الهی» و «پیروی از نیکوترین کلام» است. «رفتار دوستانه با مؤمنان» ، «یاری و نصرت خدا و رسول» و «حب نسبت به مهاجران و مقدم دانستن آنان بر خود» ازجمله رفتارهای سعادت آور اجتماعی است.

«تکذیب و استهزاء آیات الهی» ، «اظهار دروغین ایمان» و «ظلم به خود» نیز از رفتارهای شقاوت آور فردی و «افساد و جلوگیری از هدایت دیگران» ، «تمسخر مؤمنان» و «عداوت و دشمنی نسبت به مسلمانان» نمونه‌هایی از رفتار شقاوت آور اجتماعی است.

کلیدواژه

شاکله، شخصیت ، ملکه، رفتار انسان، رفتار سعادت آور، رفتار شقاوت آور، رفتار فردی ، رفتار اجتماعی