این کتاب حاصل تقرير بخشی از درس‌هاي اخلاق استاد علامه، آيت‌الله مصباح‌يزدي(رضوان‌الله علیه) در سال‌های 95 و 96 است که توسط حجت‌الاسلام آقای غلامعلی عزیزی‌کیا تدوین و نگارش و به همت انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) منتشر شده است.
نوشتار حاضر که با هدف تحلیل و الگوگیری از نقاط مثبت و پرهیز از نقاط منفی سبک زندگی بنی‌اسرائیل تهیه و تدوین شده، در 5 فصل سامان یافته است.
بیان و توضیح آموزه‌های اخلاقی داستانهای بنی‌اسرائیل در قرآن، مجالی برای تأمل در نقاط عطف و عبرت‌آموز پربسامدترین داستانهای قرآنی است. حضرت آیت‌الله مصباح یزدی رضوان‌الله‌علیه، بخش‌های زیادی از این داستان‌ها را در درس گفتارهای اخلاقی خود، بررسی و تفسیر کرده و نکات عبرت‌آموز آن را که در سطح عموم قابل بیان بوده، توضیح داده‌اند.
فصل اول کتاب به نقش داستانهای گذشتگان در هدایت و انگیزش انسان می‌پردازد. در ذیل این فصل؛ مباحثی چون اطاعت از خدا، مسئله هدایتگری پیامبران، تقلید و انواع آن و مسئله انگیزش، باورها و ارزش‌ها و نقش داستان در اثرگذاری بر آنها، آمده است.
تحلیلی بر ویژگی‌های روحی و رفتاری فرعون، فصل دوم این کتاب است. تحلیل «شخصیت فرعون» و «شخصیت فرعونی» با تأکید بر دو مفهوم «علو» و «فساد»، برتری‌طلبی و تفاوت آن با کمال‌طلبی، راهبردهای فرعون برای دستیابی به خدایگانی مصر، ازجمله مباحث مطرح شده در این فصل است.
فصل سوم این کتاب به ظهور حضرت موسی و نجات بنی‌اسرائیل اشاره دارد. قدرت‌نمایی خداوند در ظهور موسی و نابودی فرعونیان، سنت الهی در پیروزی مستضعفان و قانونمند بودن سرنوشت فرعونیان و اشاره به دو محور اساسی داستان موسی و فرعون، از سرفصل‌های این فصل است.
مباحثی چون ناسپاسی خداوند و مؤاخذه ناگهانی خدا، فتنه سامری و اهمیت رهبری جامعه و حفظ و وحدت و پیشگیری از اختلاف، بهانه‌جویی‌ها و راحت‌طلبی بنی‌اسرائیل و .. در فصل چهارم کتاب آمده است.
در پایان، به تحلیل پس از استقرار بنی‌اسرائیل در سرزمین مقدس اشاره می‌شود. اصحاب سبت و بازی با دین خدا، طالوت و جالوت و بهانه‌جویی‌ها و مادی‌گرایی بنی‌اسرائیل و اشاره به فسادهای آنان از مهمترین بحث‌های فصل پنجم است.